In de zomer van 2024 nodigde TenderNed 2.500 lokaal beheerders namens Significant uit om een vragenlijst in te vullen. De vragenlijst ging over de barrières die Nederlandse ondernemingen ondervinden bij het inschrijven op aanbestedingen in binnen- en buitenland. We delen de uitkomsten op hoofdlijnen.
Opdrachtgever onderzoek
Significant voerde het onderzoek uit in opdracht van de directie Mededinging en Consumenten van het ministerie van Economische Zaken. De vragenlijst maakte deel uit van het onderzoek naar barrières die Nederlandse ondernemingen ondervinden bij het inschrijven op aanbestedingen.
Deelnemers onderzoek
In totaal ontving Significant 224 reacties op de enquête; 105 keer werd de vragenlijst volledig ingevuld.
Vragen en uitkomsten
1. In welke sector is uw organisatie primair actief?
Het merendeel van de ondernemingen die de vragenlijst invulden, is actief in de bouwnijverheid of zakelijke dienstverlening.
2. In welke landen ondervindt uw organisatie barrières bij het inschrijven op aanbestedingen?
De ondernemingen die de vragenlijst invulden, hebben met name ervaring met barrières bij aanbestedingen in buurlanden. Van de 105 deelnemers geven er 12 aan dat zij barrières ervaren bij inschrijven op aanbestedingen in andere landen. België wordt daarbij 20 keer genoemd, Duitsland 3 keer en Zwitserland 1 keer.
Op basis van de resultaten kan niet geconcludeerd worden dat in deze landen hogere barrières bestaan dan in andere (Europese) landen. Door het beperkte aantal deelnemers is het ook niet mogelijk uitspraken te doen over de sectoren waarin Nederlandse bedrijven barrières ervaren.
3. Welke barrières ondervindt u als Nederlandse organisatie bij het inschrijven op aanbestedingen binnen en buiten de Europese Unie?
Genoemde barrières bij het inschrijven op aanbestedingen binnen de Europese Unie (exclusief Nederland) gaan over verschillen in:
- eisen
- bewijsstukken
- gebruikte platform
- afwijkende of onduidelijke procedures, methodieken en wensen
- taalbarrières
- vindbaarheid van buitenlandse aanbestedingen
4. Verlopen Nederlandse aanbestedingen eerlijk?
Het merendeel van de deelnemers ervaart geen discriminatie bij Nederlandse aanbestedingen: iedere inschrijver ontvangt dezelfde informatie.
Kritiek is er ook. Zo is het niet altijd duidelijk wat er verwacht wordt bij een aanbesteding. Ook ervaart een aantal deelnemers dat niet iedere inschrijver altijd dezelfde kansen krijgt, doordat eisen worden toegeschreven naar een bepaalde leverancier. Een slechte of ontbrekende motivering van gunningsbeslissingen en hoge of onrealistische (geschiktheids)eisen worden soms ook als oneerlijk ervaren.
5. Stellen Nederlandse aanbestedingen haalbare eisen?
Een derde van de deelnemers vindt dat eisen in Nederlandse aanbestedingen niet haalbaar zijn. Hiervoor worden verschillende redenen gegeven, maar met name hoge of onrealistische eisen wordt vaak genoemd.
Ook hier weer de kanttekening voor het beperkte aantal deelnemers. Daarnaast bestaat de kans dat juist ondernemingen met minder positieve ervaringen met aanbesteden de vragenlijst invulden.
Meer informatie
De volledige uitkomsten vindt u in hoofdstuk 4 van de Monitor Aanbestedingen in Nederland 2021-2023.
