Op uitnodiging van het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) vertelden Wim Leenaarts, team- en productmanager, en Dick Boumans, scrummaster, over de succesvolle renovatie van TenderNed. Dit deden zij tijdens het jaarlijks AcICT-symposium over de rol van ICT bij het maken en uitvoeren van beleid, dat op 14 november plaatsvond in Den Haag.
Legacy
Onderwerp van de presentatie is Legacy, horde of springplank voor nieuw beleid. Monique Heetebrij, ICT-onderzoeksmanager bij AcICT, leidt de presentatie in. Ze vertelt dat legacy een negatieve klank heeft en misschien wel onterecht overal de schuld van krijgt.
Maar wat is legacy eigenlijk? Hiermee worden ICT-systemen bedoeld waar het doorvoeren van wijzingen (zo goed als) onmogelijk is en een horde vormen voor de invoer van nieuw beleid. Het gaat dan om systemen die nog wel van toegevoegde waarde zijn. TenderNed is een voorbeeld van zo’n systeem, of beter gezegd was. In de periode van 1 juli 2018 tot 27 oktober 2021 is TenderNed volledig gerenoveerd. Sindsdien heeft de applicatie een nieuw uiterlijk en is veel gebruiksvriendelijker. Ook zijn de code en de techniek robuust. Dit werpt zijn vruchten af: in 2014 had het platform te maken met circa 30 incidenten per week, nu zijn dat er nog maar zo’n 2 per jaar.
Terug naar 14 november 2024. Monique: ‘Het oude systeem eruit en een nieuwe erin is niet altijd de beste oplossing. Aan het neerzetten van een heel nieuw systeem kleven veel risico’s. Daarnaast wordt door organisaties soms vergeten te reflecteren hoe je in de legacy-situatie bent terechtgekomen. Als de werkwijze niet wordt aanpast, loop je het risico om weer in eenzelfde situatie te belanden.’
Renovatie
TenderNed verkoos renovatie bewust boven nieuwbouw. Dick: ‘We hebben TenderNed gerenoveerd met de winkel open. Dit had een langere doorlooptijd tot gevolg maar de applicatie bleef bereikbaar.’
‘Legacy was voor ons echt een sluipmoordenaar. Het regende klachten over TenderNed op sociale media. Er waren veel verstoringen en dat zorgde voor onvrede, bij gebruikers maar ook bij ontwikkelaars. Er was veel technical debt, we hadden te maken met een lange ontwikkeltijd en ook het inwerken van nieuwe medewerkers kostte enorm veel tijd door alle mitsen en maren.’
Technical debt is de schuldenlast die ontstaat bij softwareontwikkeling doordat ontwikkelaars kiezen voor een oplossing die op korte termijn makkelijk is te implementeren, maar op langere termijn minder wenselijk en moeilijk te onderhouden is.
In 2015 kreeg Software Improvement Group (SIG) van de TenderNed de opdracht om de kwaliteit van de software te onderzoeken. Hieruit kwam naar voren dat een grondige herziening noodzakelijk was. ‘We konden niet gelijk beginnen met het opvolgen van de adviezen omdat we eerst wettelijke wijzigingen moesten doorvoeren in TenderNed. In 2017 konden we eindelijk starten met de herziening van de code. Het jaar daarop vroegen we SIG te onderzoeken of we op de goede weg zaten,’ vertelt Dick.
Wim vult aan: ‘Alles zat met elkaar verweven. Paste je A aan, dan viel C om. TenderNed is nu modulair opgebouwd. Dit heeft grote voordelen: als je een wijziging wilt doorvoeren, zit het een het ander niet in de weg.’
Succesfactoren
Een belangrijke factor voor succes is voorkomen dat de opdrachtgever of het management op de stoel gaat zitten van techniek. Wim: ‘We hebben er bewust voor gekozen dat de teams beslissingsbevoegd zijn en niet het management. Opdrachtgever en management lieten we meekijken bij demo’s. Hierdoor zagen ze de complexiteit en dat zorgde voor draagvlak.’
De 4 succesfactoren van TenderNed
Vertrouwen
- Experimenteren en fouten mogen maken
- Eerlijkheid en transparantie
- Inzicht geven
- Stel het niet mooier voor dan is
Eigenaarschap
- Bewaken dat beslissingsbevoegdheid bij product owner blijft
- Strakke regie op de Wat en de Hoe
Zelforganiserende teams
- Eigenaarschap
- Maak het klein
- Alleen bouwers en testers (geen overige disciplines)
- Goede mix van intern en externe medewerkers
- Sta tegenspaak toe
Ondernemerschap
- Durf risico‘s te nemen
- Verwachtingsmanagement
- Het resultaat telt
TenderNed en de toekomst
In 2023 ontving TenderNed de internationale prijs Master of Software Health. Anno 2024 staan we er nog steeds goed voor. De meeste geluiden over TenderNed zijn positief, het aantal gebruikers neemt toe en medewerkers zijn tevreden. Wim: ‘TenderNed is nu een veel leukere plek om te werken. In plaats van achter de feiten aanrennen en puin ruimen, ontwikkelen we toffe features die impact maken. Veel bedrijven hebben moeite met het vinden van ontwikkelaars. We hebben te maken met een omgekeerde situatie: ontwikkelaars staan in de rij om voor TenderNed te werken!’
