Flinke toename inhuur consultancy overheid

Nieuws | 17 mei 2023

Consultancybedrijven nemen een steeds grotere plaats in de samenleving in. Overheden huren namelijk steeds vaker consultants in. Dit verloopt meestal via een aanbesteding. In deze analyse laten we zien hoe de aanbestedingsmarkt voor consultancy eruitziet.

Wat we onder consultancy verstaan

Het begrip consultancy is een grijs gebied. Een zoektocht op het internet en gesprekken met inkoopspecialisten maken duidelijk dat de meningen verdeeld zijn. Zo vinden sommigen detachering en uitzenden (werk verrichten onder leiding en toezicht van iemand binnen de inhurende organisatie) niet onder consultancy vallen, terwijl anderen het inhuren van personeel om capaciteitstekorten op te lossen wel degelijk onder consultancy scharen. Met name als dit structureel van aard is of betrekking heeft op belangrijke posities binnen een organisatie.

Consultancy categorieën

In deze analyse delen we consultancy in drie categorieën in, waarbij we de inhuur van personeel weer onderverdelen in drie subcategorieën:

  1. Advies- en consultancydiensten
  2. Implementatiediensten
  3. Inhuur van personeel
    a. Strategisch personeel
    b. Managementpersoneel
    c. Overig personeel

Toelichting:

  • Een aankondiging van advies- en consultancydiensten bevat een of meer van de volgende termen: advies, adviezen, advice, advising, consultant, consultancy of consulting.
  • Implementatiediensten hebben vooral betrekking op het in gebruik nemen van software of ICT-systemen.
  • Bij strategisch personeel komt de term strategie, strategisch en/of strategy voor in de aankondiging.
  • In de aanbesteding van managementpersoneel komt de term manage voor. Dit kan onderdeel zijn van een langer woord, zoals projectmanager.

Inhuur van personeel

Ingehuurd personeel op strategisch niveau of in een managementfunctie oefent binnen een organisatie doorgaans een grotere invloed uit dan overig personeel. Om die reden splitsen we in deze analyse de inhuur van personeel eerst op in de bovenstaande subcategorieën. In het vervolg van de analyse behandelen we inhuur van personeel als één categorie.

Procedure

  • We zien dat voor consultancydiensten vooral de openbare (56%) en niet-openbare (38%) aanbestedingsprocedure wordt gekozen.
  • In 4% wordt een onderhandeling zonder bekendmaking gebruikt en in 2% een andere procedure.
  • Onderhandse procedures laten we buiten beschouwing.

Opdrachttype

  • 89% van de consultancy-aanbestedingen betreft een dienst, dat is niet verrassend. De reden dat er ook leveringen (10%) en werken (1%) voorkomen, komt bijvoorbeeld door een:
    - Levering en adviesdienst
    - Onderhoudsadvies (valt onder werken)
  • Binnen het opdrachttype diensten is het aandeel van Sociale en andere Specifieke Diensten (SSD) relatief laag, zo’n 3%.

Aantal consultancy-aanbestedingen fors gegroeid

Tot 2020 is het aantal consultancy-aanbestedingen redelijk stabiel. In 2021 was er een stijging van 17% en in 2022 zelfs een stijging van 36%. Deze stijging is in alle categorieën van consultancy zichtbaar.

De verdeling naar de verschillende categorieën blijft over de jaren heen constant:

  • Ongeveer de helft (49%) betreft advies- en consultancydiensten.
  • 6% betreft implementatiediensten.
  • Zo’n 45% de inhuur van personeel.

2023

Voor 2023 beschikken we op dit moment pas over de data van januari tot en met april, maar deze wijzen er niet op dat het aantal consultancy-aanbestedingen in 2023 gaat dalen.

Dynamisch Aankoopsysteem

Iets meer dan de helft van de inhuur van personeel wordt ingekocht via een Dynamisch Aankoopsysteem (DAS). Bij advies- en consultancydiensten en bij implementatiediensten wordt daar nauwelijks gebruik van gemaakt. Het bekendmaken van de aankondiging van de gegunde opdracht wordt bij een DAS per vacature of gebundeld gedaan.

Inhuur personeel naar categorie

Als het om de inhuur van personeel gaat, wordt vooral strategisch personeel steeds vaker ingehuurd. In 2020 betrof dat 21 aanbestedingen, in 2022 waren dat er 92. Hiermee is de inhuur van strategisch personeel in 2 jaar tijd ruim verdrievoudigd. Over het totaal blijft dat echter kleiner dan managementpersoneel, in 2022 betrof dat 15% van het ingehuurde personeel.

Aanbestedende diensten

  • Gemeenten zorgen voor 45% van alle consultancy-aanbestedingen, gevolgd door publiekrechtelijke instellingen (22% ) en ministeries (12%).
  • Vooral gemeenten en publiekrechtelijke instellingen veroorzaken de stijging in het aantal consultancy-aanbestedingen. Bij gemeenten is deze stijging goed voor zo’n 60% van het totaal, die van publiekrechtelijke instellingen voor 30% van het totaal.
  • Verder valt op dat het bij ministeries in 60% gaat om inhuur van ander personeel en slechts in 30% om advies- en consultancydiensten. Consultancy bij speciale sectorbedrijven betreft meestal advies- en consultancydiensten (72%).

Gunningswaarden

We weten dat de definitieve gunningswaarde vaak niet goed wordt ingevuld, om die reden kunnen we geen inschatting geven over hoeveel geld er omgaat in de aanbestedingsmarkt voor consultancy. Wel kunnen we kijken hoe vaak er een onrealistische waarde wordt ingevuld van €1 of minder.

 

Consultancy-aanbestedingen vergelijken met andere diensten

In deze analyse vergelijken we de consultancy-aanbestedingen met andere diensten die door middel van een openbare of niet-openbare procedure zijn aanbesteed. We zien dat bij advies- en consultancydiensten in 56% van de gevallen een waarde van €1 of minder is ingevuld. Bij implementatiediensten is dat 45%.

In beide gevallen is dat hoger dan bij andere diensten, waar het percentage 40% is. Dit komt vooral door raamovereenkomsten. Bij raamovereenkomsten van zowel advies- en consultancydiensten (82%) als implementatiediensten (67%) wordt in een ruime meerderheid (respectievelijk 82% en 67%) een waarde van €1 of minder ingevuld. Bij raamovereenkomsten van overige diensten gebeurt dat slechts in 45% van de gevallen.

Bij inhuur van personeel is het aandeel van €1 of minder lager, maar is het aandeel tussen de €1 en €300 juist heel hoog. Hier is waarschijnlijk het uurtarief ingevuld in plaats van  de totale gunningswaarde.

Naar boven
Logo Rijksoverheid - Naar beginpagina van Tenderned.nl